آیس بانک یا بانک یخ شامل یک مخزن است که در یک دوره زمانی در آن یخ انبار شده، ذخیره و نگهداری می شود و سپس در یک دوره دیگر آب شده و مورد استفاده قرار می گیرد. دو مزیت اصلی در استفاده از این نوع سیستم وجود دارد:
• در جایی که نیاز های سرمایشی در طول روز تفاوت می کند که در این صورت می توان از یک چیلر کوچک تر استفاده کرد. در نتیجه هزینه اولیه تجهیزات سرمایشی به طرز قابل توجهی کاهش می یابد.
• انرژی سرمایشی را می توان در ساعات غیر از اوج مصرف خریده و ذخیره کرد. در بسیاری کشور ها این بدان معناست که سرما ارزانتر به دست می آید.
تجربه نشان داده که دوره های بازگشت سرمایه برای آیس بانک ها کمتر از 4 سال است لذا یک سرمایه گذاری ارزشمند تلقی می شود. آیس بانک به جز تهویه مطبوع در صنعت هم که تقاضای خنک کاری اغلب متغیر است، کاربرد دارد. برای مثال در
تولید لبنیات که شیر در صبح به مجموعه آورده می شود.
انواع آیس بانک
دو نوع اصلی آیس بانک یا ذخیره ساز یخ وجود دارد:
سیستم های با ذوب کن داخلی: این سیستم تشکیل شده از یک مخزن پلی اتیلن حاوی کویل هایی از همان جنس است. این مخزن با آب پر شده و یک محلول گلایکول با دمای -5 درجه سانتی گراد از درون کویل عبور داده می شود و آب به تدریج شروع به انجماد، ابتدا در اطراف کویل و نهایتا در تمام مخزن می کند. در هنگام نیاز به سرمایش اضافی محلول گلایکول وارد سیستم سرمایش شده و در یک مبدل حرارتی صفحه ای انرژی سرمایشی خود را به چیلد واتر انتقال داده و با دمای بیشتر به مخزن بر می گردد. لذا یخ درون مخزن شروع به ذوب شدن کرده و گلایکول مجددا خنک می شود تا زمانی که تمام یخ ذوب شود.
سیستم های با ذوب کن خارجی: در این سیستم ها مخزن از فولاد یا بتن ساخته می شود. در اینجا نیز سیال درون کویل گلایکول یا مبرد CFC/CHFC است و آب تا ضخامت 35 میلیمتر حول هر کویل تشکیل و ذخیره می شود. بقیه فضای مخزن با آب پر می شود. هنگامی که نیاز به سرمایش باشد، آب یخ از پایین مخزن به سیستم پمپ شده و در یک مبدل حرارتی صفحه ای با چیلد واتر تبادل حرارتی انجام می دهد. زمانی که به آیس بانک بر می گردد مجبور به گردش حول یخ می شود. در این سیستم، آب یخی که به سیستم پمپ می شود همواره دمای ثابتی خواهد داشت.